Câu hỏi: "Nếu chỉ được chọn duy nhất một tư thế để hướng dẫn, thì anh sẽ chọn tư thế nào?"
Trả lời: Một câu hỏi tưởng chừng như rất đơn giản, nhưng quả thật không hề dễ để trả lời. Bởi nếu để nói về Yoga, có lẽ chúng ta sẽ nói cả ngày mà cũng không hết chuyện. Thế nhưng, nếu chỉ được chọn một, tôi sẽ chọn tư thế nào bạn cảm nhận được sự ngọt ngào trong chính cơ thể. ~~~ Bạn biết đấy, Yoga là một chủ đề rất rộng. Khi một người nói mình đang tập luyện Yoga, thì đa phần chúng ta sẽ nghĩ ngay đến các tư thế. Ví dụ như tư thế chiến binh, tư thế con công, tư thế cái cây, tư thế trái núi. Có rất nhiều tư thế khác nhau, với rất nhiều sự phân loại khác nhau. Ví dụ như tư thế đứng, tư thế ngồi, tư thế nằm; ví dụ như tư thế cơ bản, tư thế nâng cao, các biến thể; rộng hơn nữa là các chuỗi tư thế theo trường phái Ashtanga, Sivananda, Vinyasa; hoặc các hình thức tập luyện có sự hỗ trợ của công cụ như dây, như block, như võng. Mỗi cơ thể khác nhau sẽ phù hợp với mỗi hình thức tập luyện khác nhau. Việc tập luyện tư thế là điều kiện cần thiết, để người thực hành hướng đến Yoga. Thế nhưng, tư thế không là mục đích, tư thế chỉ là phương tiện. "Nhìn một chiếc lá thì sẽ không thấy được cái cây, nhìn một cái cây thì sẽ không thấy được khu rừng. Đừng lưu tâm ở bất kỳ chỗ nào, nhìn mà không nhìn, hãy nhìn." - Takuan Soho
0 Comments
Câu hỏi: Em là người mới, vừa tập Yoga được một tháng. Cho em hỏi điều gì quan trọng nhất cần lưu ý, vì em rất sợ tập sai dẫn đến chấn thương?
Trả lời: Hãy bắt đầu chậm rãi, làm theo sức của mình. Hãy lắng nghe cơ thể, và trở về tư thế em bé, hay các tư thế thư giãn, bất kì khi nào cảm thấy cần thiết. Hãy hít sâu và thở chậm, miễn là bạn còn kiểm soát được nhịp thở, bạn sẽ kiểm soát được cơ thể này... Đó là những điều mà chúng ta vẫn thường chia sẻ trong mỗi buổi tập. Đó không phải slogan, đó không phải khẩu hiệu. Đó là những tiếng chuông, để giật mình tỉnh thức. Để hiểu về việc tập sai dẫn đến chấn thương, trước hết, hãy cùng tìm hiểu chấn thương là gì? Chấn thương là gì? Chấn thương, hay còn được gọi là tổn thương, là một thiệt hại cho cơ thể, được gây ra bởi một tác động ngoại lực, hoặc từ chính bên trong mình, do sử dụng không đúng cách. Chấn thương có thể gây ra những tác động xấu đến: - lớp vỏ thể chất như cơ, xương, khớp; - lớp vỏ năng lượng, như cảm giác hụt hơi, uể oải, đuối sức, suy nhược; - lớp vỏ tinh thần, như trầm cảm, hoài nghi, phóng túng, lười biếng, không vững vàng; Trong đó, có chấn thương cấp tính và chấn thương mãn tính. - Chấn thương cấp tính: thường xảy ra đột ngột, ngay lập tức, có thể cảm thấy ngay do tương tác trực tiếp với lực tác động từ bên ngoài (Ví dụ va chạm, tai nạn, té ngã cả về thể chất lẫn tinh thần). - Chấn thương mãn tính: là kết quả của những trạng thái hoặc hoạt động không đúng cách, được thực hiện liên tục, lặp đi lặp lại, trong một thời gian dài, dẫn đến quá tải. Khác với chấn thương cấp tính, có thể nhận thấy ngay lập tức, thì chấn thương mãn tính có tác động âm thầm, khó nhận biết. Cũng vì điều đó, chấn thương mãn tính ít được quan tâm và chú trọng hơn so với chấn thương cấp tính, khiến những tổn thương do loại chấn thương này gây ra tương đối nghiêm trọng. Câu chuyện:
"Em thật sự biết ơn vì đã tìm đến Yoga. Sau một ngày dài mệt mỏi, thì những giây phút trong lớp tập là thời khắc duy nhất em cảm thấy được bình yên và thư giãn..." "Điều đó thật buồn, phải không?" "Hơ??? Ý của em là em rất thích tập Yoga ấy." "Anh biết. Nên anh mới nói điều đó thật buồn." "Em không hiểu..." "Vì nếu những giây phút trong lớp tập là thời khắc duy nhất em cảm thấy được bình yên và thư giãn, thì điều đó có nghĩa là xuyên suốt 23 tiếng còn lại, em phải liên tục tranh đấu với rất nhiều thứ diễn ra, kể cả bên trong lẫn bên ngoài. Em yêu quý Yoga, đó là một điều tốt. Nhưng sẽ thật đáng tiếc, nếu như em chỉ cảm thấy bình yên trên tấm thảm. Nhưng cuộc sống, đâu chỉ là những gì xảy ra trong lớp tập?" ~~~ Chúng ta đã cùng nhau tập luyện. Chúng ta đã tận hưởng được những lợi ích thiết thực mà Yoga mang lai, về thể chất, cũng như tinh thần. Bạn ăn ngon hơn, bạn ngủ ngon hơn. Và quan trọng hơn hết thảy, bạn đã tận hưởng được những khoảnh khắc yên bình trong lớp tập. Tôi biết, cảm giác đó thật rất dễ chịu, nhất là khi bạn vừa mới trải qua cả một ngày dài mệt mỏi. Thế nhưng, sự thật thì Yoga lại không mong muốn người tập nghĩ về mình theo một cách như vậy. Bởi Yoga không phải là nơi trú ẩn, Yoga không phải là sự ủi an. Yoga là tình thương, Yoga là cuộc sống. Thông qua một quá trình kiên định thực hành, người Yogi đã từng bước làm mỏng dần những phiền não đến từ môi trường, cũng như những hạt mầm đến từ quá khứ. Tâm trí đã có những bước chuyển hóa vượt bậc, từ không kích hoạt - không có khả năng nhận thức (si) - đến hỗn loạn - không có khả năng quyết định (tham) - đến mâu thuẫn - không có khả năng cam kết (sân). Đến lúc này, người thực hành không cần phải sử dụng cơ thể (Asana), hơi thở (Pranayama) hay giác quan (Pratyahara) như những hình mẫu để kiểm soát và hướng dẫn tâm trí. Thay vào đó, tâm trí đã hoàn thành. Nó đã vượt qua ham muốn. Nó đã có thể ngồi xuống một cách thoải mái và cân bằng, để được hòa hợp cùng cơ thể.
“Và từ đây, một bộ hướng dẫn hoàn chỉnh về Yoga.” (Yoga Sutras - Samadhi Padha - Câu 1) Cụm từ “và từ đây” muốn nói đến khoảnh khắc này. Chừng nào tâm trí vẫn còn tìm kiếm câu trả lời ở bên ngoài, thì khi đó Yoga vẫn chưa thể nào xuất hiện. Hay nói ngược lại, chừng nào tâm trí đã hoàn thành, đã nhận thức được câu trả lời chỉ đến từ bên trong, thì khi đó Yoga mới có thể xuất hiện. Vào khoảnh khắc Pratyahara được hoàn thành, tâm trí quay trở lại trở thành một đứa trẻ. Mọi thứ đều nguyên sơ. Mọi thứ đều trong trắng. Tâm trí cần một điều gì đó để gắn chặt vào. Bởi nếu không, nó sẽ quay trở lại con đường cũ, hướng ra bên ngoài để tạo nên những phiền não mới. Và đó là lúc người thực hành cần đến Hatha Yoga. Câu hỏi: Thầy từng nói thông qua kiên định thực hành, Yoga sẽ giúp cho chúng ta trở nên nhạy cảm hơn. Nhưng liệu đó có phải là một điều không tốt?
Bởi càng nhạy cảm, chúng ta sẽ càng dễ đau, để buồn. Trong đi đó, những người không nhạy cảm lại có vẻ rất vô tư và thoải mái... Trả lời: "Nhạy cảm" có lẽ là một trong những từ bị hiểu lầm nhiều nhất, đặc biệt trong xã hội hiện đại. Khi nghe đến từ 'nhạy cảm', thì theo phản xạ tự nhiên, ngay lập tức tâm trí của chúng ta sẽ đóng lại, không nên tiếp thu, không nên tìm hiểu và cũng không nên thảo luận. Ví dụ, hình ảnh nhạy cảm, thông tin nhạy cảm đa phần đều liên quan đến chủ đề 'không tốt'. Vậy còn con người nhạy cảm thì sao? Khi nghe đến đó, chúng ta sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh một chàng trai, một cô gái, nhút nhát, yếu đuối, dễ khóc, dễ tổn thương, khó có khả năng đương đầu với biến cố. Và như vậy, bất kì điều gì liên quan đến 'nhạy cảm' thường được gắn liền với ý nghĩa tiêu cực, cần phải tránh xa, càng xa càng tốt. Nhưng rốt cuộc, 'nhạy cảm' là gì vậy? Nhạy cảm không phải là năng lực của cơ thể - ví dụ như thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác, xúc giác, khả năng cảm nhận không gian, khả năng cảm nhận nhiệt độ, khả năng cảm nhận cơ thể... Nhạy cảm thuộc về mức độ nông sâu của các năng lực đó. Ví dụ, người có thị giác nhạy cảm cao là người có khả năng phân biệt và nhận biết màu sắc, hình dáng tốt hơn người có thị giác nhạy cảm thấp, hay những người có thị giác bị khiếm khuyết như mù màu, không phân biệt được hình dạng các vật thể. Tương tự với các giác quan khác. Điều đó lý giải tại sao có một bản nhạc bạn nghe rất hay, nhưng bạn của bạn lại không nghĩ như vậy. Hoặc có một món ăn bạn cảm thấy rất hấp dẫn, nhưng bạn của bạn thì không. Tất cả những trải nghiệm của con người phụ thuộc rất nhiều vào khả năng nhạy cảm của các giác quan, vốn dĩ rất khác nhau ở mỗi người. |